Princ Čarls od Velsa - 100 svjetskih velikana o islamu

Princ Čarls od Velsa – 100 svjetskih velikana o islamu

Princ Čarls prijestolonasljednik je trona Ujedinjenog Kraljevstva i tronova petnaest ostalih kraljevstava Komonvelta. Kao britanski prijestolonasljednik nosi titulu Princ od Velsa (tradicionalnu englesku prijestolonasljedničku titulu) i titulu vojvode od Rothesaya (tradicionalnu škotsku prijestolonasljedničku titulu). U svom govoru Islam i zapad u Oksford Centru za islamske studije, rekao je:

„Dame i gospodo, ako postoji mnogo nesporazuma na zapadu o prirodi islama, postoji i mnogo neznanja o onome što naša kultura i civilizacija duguju islamskom svijetu. To je propust koji proizlazi, mislim, iz okova historije koju smo naslijedili. Srednjovjekovni islamski svijet, iz središnje Azije do obala Atlantika, bio je svijet u kojem su naučnici i ljudi od znanja procvjetali. Međutim, zato što smo skloni vidjeti islam kao neprijatelja Zapada, kao stranu kulturu, društvo i sistem vjerovanja, skloni smo da ignorišemo ili brišemo njegov veliki značaj za našu historiju. Naprimjer, mi smo podcijenili važnost 800 godina islamskog društva i kulture u Španiji između VIII i XV vijeka. Doprinos muslimanske Španije u očuvanju klasičnog učenja tokom mračnog doba (srednjeg vijeka) i u prvom procvatu renesanse, odavno je priznat. Međutim, islamska Španija bila je mnogo više od puke ostave gdje je zadržano helenističko znanje za kasniju potrošnju u nastajanju modernog zapadnog svijeta. Ne samo da je muslimanska Španija prikupila i sačuvala intelektualni sadržaj drevne grčke i rimske civilizacije, nego je i tumačila i dopunila te civilizacije, i sama napravila ključan doprinos u mnogim poljima ljudskog djelovanja u nauci astronomiji, matematici, algebri, pravu, historiji, medicini, farmakologiji, optici, poljoprivredi, arhitekturi, teologiji. Averroes i Avenzoor, kao i njihovi kolege Avicena i Razes na Istoku, doprinijeli su istraživanju i medicinskoj praksi na način od kojeg je Evropa imala koristi vijekovima kasnije. Islam je njegovao i sačuvao traganje za učenjem, po tradicionalnim riječima ‘tinta učenjaka svetija je od krvi mučenika’. Kordoba je u X vijeku bila daleko najcivilizovaniji grad Evrope. Mnoga od obilježja kojima se savremena Evropa ponosi došla su do nje iz muslimanske Španije. Diplomatija, slobodna trgovina, otvorene granice, tehnike naučnog istraživanja, antropologija, bonton, moda, razne vrste lijekova, bolnice, sve je došlo iz tog velikog grada gradova. Srednjovjekovni islam religija je izvanredne tolerancije za svoje vrijeme, koja dozvoljava jevrejima i kršćanima da praktikuju svoja naslijeđena uvjerenja i postavlja primjer koji, nažalost, nije primjenjen na Zapadu ni vijekovima kasnije. Iznenađenje, dame i gospodo, jeste u kojoj mjeri je islam dio Evrope tako dugo, prvo u Španiji, a zatim na Balkanu, te u kojoj mjeri je doprinio civilizaciji za koju smo uglavnom pogrešno mislili da je potpuno zapadnjačka. Islam je dio naše prošlosti i naše sadašnjosti u svim poljima ljudskog djelovanja. On je pomogao da se stvori moderna Evropa. To je dio našeg vlastitog naslijeđa, a ne sporedna stvar.” ¹