100 svjetskih velikana o islamu – A.J. Tojnbi
Bio je britanski historičar, filozof historije i sociolog. Profesor Međunarodne historije na London School of Economics, i na University of London. Bio je pobornik teorije društvenih ciklusa i autor je monumentalnog djela A Study of History (Istraživanje historije). Arnold Džozef Tojnbi studirao je historiju u Vinčesteru i u Hajdelbergu, kao i na Oksfordu, a zatim je radio za Ministarstvo vanjskih poslova kao stručni savjetnik, naročito za vrijeme oba svjetska rata.
U razdoblju od 1918. do 1950. godine, bio je vodeći britanski konsultant vlade za međunarodne odnose, posebno u pogledu Bliskog istoka. Godine 1919. bio je delegat na Pariškoj mirovnoj konferenciji, a zatim je bio profesor na Univerzitetu u Londonu. Od 1924. godine bio je profesor Međunarodne historije na Londonskoj školi ekonomike (engl. LSE), a osim toga, u razdoblju od 1925. do 1956. godine, vršio je fukciju direktora Kraljevskog instituta za međunarodne poslove. U svom djelu A study of history (Istraživanje historije) o poslaniku Muhammedu, sallallahu alejhi ve sellem, napisao je:
„Prema tome, Muhammedova politička aktivnost ističe se kao faktor od prvorazrednog historijskog značaja u historiji civilizacija; i ona je također značajna kao fenomen Muhammedove lične karijere, zato što ovu karijeru čini izuzetkom od pravila…” 1
Zatim navodi:
„Da li je Muhammed vulgarni prevarant koji se predstavljao kao poslanik a imao ambiciju za tron od samog početka? Ova je kleveta definitivno pobijena podacima iz Muhammedovog života tokom trinaest godina, između njegovog prvog objavljivanja svoje poslaničke misije u Mekki oko 609. godine, i njegovog preseljenja iz Mekke u Medinu 622. godine.” 2
U svom djelu Civilization on Trial (Civilizacija na sudu), o islamu je napisao:
„Možemo, međutim, uočiti određene principe islama koji, ukoliko bi se primijenili na društveni život novih svjetskih masa, mogu imati bitne spasonosne efekte na velika društva u bližoj budućnosti. Dva upadljiva izvora opasnosti – jedan psihološki i drugi materijalni – oba prisutna kod sadašnjih svjetskih masa, s dominantnom osnovom u našem modernom zapadnom društvu, a to su rasna podvojenost i alkohol; i u borbi sa svakim od tih zala islamski duh ima rješenje koje bi moglo rezultirati, ako bi bilo prihvaćeno, visokim moralnim i društvenim vrijednostima.
Prestanak rasne podvojenosti, kao što je to među muslimanima, jedan je od izuzetnih uspjeha islama, a u savremenom svijetu postoji ogromna potreba za širenjem ove islamske vrline.” 3
Autor “Samir Bikić” iz knjige “100 svjetskih velikana o islamu”.
