Značenje termina Lejletul-kadr

Pojašnjenje i prijevod termina “lejl” Značenje termina Lejletul-kadr

Lejletun u arapskome jeziku označava noć, večer. Ovaj termin, bez dodatka el, u Časnome Kur‘anu, prema Muhamedu Fuadu Abdulbakiju, je zastupljen na osam, a sa dodatkom el (el-lejl) na sedamdeset i osam mjesta. Pored toga, na šest mjesta zastupljen je termin lejlen, odnosno nešto što se događa ili biva noću.

Termin lejl, u množini kao lejali spominje se samo jednom.

Pojašnjenje i prijevod termina kadr Značenje termina Lejletul-kadr

Za razliku od termina lejl, čije je značenje jasno, te u svom osnovnom jezičkom značenju određuje noć, termin kadr, ili el-kadr, složeniji je i u sebi nosi više značenja koja se razumijevaju shodno kontekstu te riječi u rečenici.

Kadr je izvedenica iz ka-de-re, a može značiti: čast, ugled, vrijednost, stupanj, dostojanstvo, odredba, volja, sudbina…Značenje termina Lejletul-kadr

Sada, nakon što smo se podsjetili na izvorno, odnosno jezičko značenje ovih riječi, lakše ćemo shvatiti različitost, odnosno mnoštvo odgovora koje nam nude uvaženi učenjaci na pitanje:Značenje termina Lejletul-kadr

Šta je tajna naziva ove noći kao Noć kadra i kako se on prevodi?

Imam El-Kurtubi u svome Tefsiru, u komentaru sintagme Lejletul-kadr, Ibn Hadžer, rahimehullah, u Fethu, Nevevi u djelu Šerhu Muslimi i dr. dotiču se pitanja razloga takvog imena, pa između ostalih navode i sljedeća mišljenja:

Pitanje značenja sintagme Lejletul-kadrZnačenje termina Lejletul-kadr

Autor Zadul-Mesira u komentaru ove sure navodi pet razloga imena Lejletul-kadr:

Prvo značenje

Kader-Azeme, kao primjer: Taj i taj je kadar – važan čovjek. Zuhri je rekao da na ovakvo razumijevanje upućuju i riječi Uzvišenog: Ve ma kaderullahe hakka kadrihi! / Oni ne veličaju (kaderu) Allaha onako kako treba! Značenje termina Lejletul-kadr

Termin kadr u ovoj suri znači ta‘zim, odnosno uvažavanje, odavanje počasti, veličanje itd. U ovakvome značenju imamo ajet u kojem stoji: Ve ma kaderullahe hakka kadrihi! / Oni ne veličaju (kaderu) Allaha onako kako treba!

Važnost / kader, ove noći proističe iz toga što:

− Ibadeti u toj noći imaju veliki kadr, odnosno veliku vrijednost, i ogromnu nagradu. Ovo je, prema Kurtubiju, stav Zuhrija i drugih islamskih velikana.

− U toj noći je objavljena knjiga Zul-kader, velike vrijednosti, Kur‘an, Poslaniku, sallallahu alejhi ve sellem, velike vrijednosti, koji je poslan ummetu, velike vrijednosti.

− Zbog spuštanja Meleka i Ruha. Jer se u njoj spuštaju meleki koji su velike vrijednosti i važnosti / zul-kaderi ve-hateri. Značenje termina Lejletul-kadr

− U njoj se spušta Allahov rahmet, bereket i magfiret!

Drugo značenje

Druga grupa učenjaka smatra da kader, u ovoj suri označava et-tedjjik / skučenost, nešto malo, minimalno, ograničeno, tijesno. Ibn Hadžer, rahimehullah, u komentaru hadisa o Lejletul-kadru ističe da je u takvom jednom značenju registrovan izraz u riječima Uzvišenog: A kad bi mu, da bi ga iskušao, opskrbu njegovu oskudnom (ograničenom, malom, tijesnom) učinio, onda rekne: „Gospodar moj me napustio!“

Veza između kadera, u značenju ograničenosti, i Noći kadra je to što je ona skrivena od znanja, znanje o njoj je ograničeno na spoznaju da je u ramazanu, ili u posljednjih deset noći, što nije precizno znanje. Značenje termina Lejletul-kadr

Također, termin tedjik se u smislu tjeskobe i skučenosti tumači zato što zemlja tada postane tijesna, oskudna prostranstvom za meleke koji se u toj noći spuštaju!

Treće značenje

Jedna grupa učenjaka smatra da izraz kader u ovoj suri označava određenje. Dobila je takav naziv zato što u njoj Allah, dželle šanuhu, jukaddir, odnosno određuje što će se dogoditi u toj godini. Značenje termina Lejletul-kadr Značenje termina Lejletul-kadr

Kurtubi precizira: „Određuje se smrt, život, opskrba i drugo.“ On dalje navodi i izjavu koja se pripisuje Ibn Abbasu: „Prepisuje se iz Um Kitaba – Glavne Knjige, šta će se desiti u narednoj godini, kao primjerice opskrba, padavine, život, smrt, pa čak i ko će biti hadžija.“ Ikrime tvrdi: „U toj noći se zapisuje ko će biti hadžija, vlastitim imenom i imenima njihovih očeva, niko se od njih ne izostavlja, niti se dopisuje neko ko im ne pripada.“ Isto je rekao i Seid b. Džubejr jer je Uzvišeni rekao: “…u kojoj se svaki mudri posao riješi po zapovijedi Našoj.“

Četvrto značenje

Ebu Bekr el-Verrak smatra da je takav naziv vezan čak i za onog koji, iako nema neku važnost ili vrijednost, oživljavajući ibadetom ovu noć – postaje kaderi, odnosno vrijedan, važan i poštovan.